BÍ QUYẾT ĐẠT ĐIỂM CAO PHẦN ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

BÍ QUYẾT ĐẠT ĐIỂM CAO PHẦN ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

Trung tâm gia sư Thông Thái gửi đến các bạn sĩ tử sắp bước vào kì thi quan trọng sắp tới.

Như các em đã biết, phần đọc hiểu văn bản chiếm 30% số điểm có trong bài thi và đây cũng là phần dễ dàng đạt điểm tốt đa nhất. Tuy nhiên, một số bạn HS lại chưa nắm được đặc điểm của các phạm vi kiến thức có trong phần này nên gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình học tập và ôn luyện. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các em kiến thức trọng tâm của phần đọc hiểu văn bản và chỉ ra những dấu hiệu nhận biết cụ thể nhất để các em có khả năng đạt điểm tối đa trong phần đọc hiểu này.

gia sư Thông Thái

1.Các phương thức biểu đạt

STT	PTBĐ	Đặc điểm nhận diện
1	Tự sự	Trình bày diễn biến sự việc
2	Miêu tả	Tái hiện đặc điểm trạng thái, sự vật, con người
3	Biểu cảm	Bày tỏ tình cảm, cảm xúc
4	Nghị luận	Trình bày ý kiến đánh giá, bàn luận…
5	Thuyết minh	Trình bày đặc điểm, tính chất, phương pháp…
6	Hành chính công vụ	Trình bày ý muốn, quyết định , thể hiện quyền hạn, trách nhiệm giữa người với người

2. Một  số  biện pháp nghệ thuật  thường gặp

STT	BPTT	Đặc điểm nhận diện	Tác dụng
1	So sánh	Đối chiếu sự vật  này với sự vật khác (như , tựa, bao nhiêu, bấy nhiêu )	Giúp sự vật, sự việc được miêu tả sinh động, cụ thể , tăng tính gợi hình, gợi cảm
2	Nhân hóa	Dùng những từ ngữ vốn chỉ người để chỉ cho vật	Làm cho sự vật gần gũi với con người, biểu thị tình cảm của con người
3	Ẩn dụ	Gọi tên sự vật vật này bằng tên sự khác có nét tương đồng	Làm tăng tính hàm súc, tính gợi hình, gợi cảm cho sự điễn dạt
4	Hoán dụ	-Gọi tên sự vật  này bằng tên sự vật khác có quan hệ gần gũi	Gợi những liên tưởng độc đáo, tăng tính gợi hình, gợi cảm
5	Điệp	-Là một từ ( hoặc cả câ ) được lặp đi lặp lại nhiều lần	Nhấn mạnh, tô đậm ấn tượng – tăng giá trị biểu cẳm
6	Chơi chữ	Lợi dụng đặc sắc về âm, nghĩa để tạp ra hiệu quả NT	Tạo sắc thái dí dỏm hài hước
7	Nói quá	phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của svật , htg	Tô đậm ấn tượng
8	Nói giảm nói tránh	Dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm giác đau buồn	Làm giảm nhẹ đi ý đau thương, mất mát
9	Liệt kê	sắp xếp hàng loạt từ (cụm từ)  cùng loại kế tiếp nhau	Diễn tả cụ thể, toàn diện các khía cạnh của sự vật
10	Đảo ngữ	Là sự thay đổi trật tự cấu tạo ngữ pháp thông thường của câu	Nhấn mạnh, gây ấn tượng
11	Đối  lập tương phản	Sử dụng từ ngữ đối lập, trái ngược nhau	Tăng hiệu quả diễn đạt

3. Các phép liên kết câu trong văn bản

STT	Phép liên kết	Đặc điểm nhận diện
1	Phép thế	Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế các từ ngữ đã có ở câu trước
2	Phép lặp	Lặp lại ở câu đứng sau những từ ngữ đã có ở câu trước
3	Phép nối	Sử dụng ở câu sau các từ ngữ biểu thị quan hệ (nối kết)với câu trước( thường là các quan hệ từ )
4	Phép liên tưởng  ĐN,TN	Sử dụng ở câu đứng sau những từ ngữ đồng nghĩa/ trái nghĩa hoặc cùng trường liên tưởng với từ ngữ đã có ở câu trước

4. Các thao  tác lập luận trong văn bản.

STT	Thao tác lập luận	Đặc điểm nhận diện
1	Giải thích	Là vận dụng tri thức  để giúp người khác hiểu vấn đề nghị luận một cách rõ ràng
2	Phân tích	là chia tách đối tượng, sự vật hiện tượng thành nhiều bộ phận, yếu tố nhỏ để đi sâu xem xét kĩ lưỡng
3	Chứng minh	Là đưa ra những lí lẽ, bằng chứng chân thực để chứng tỏ luận điểm đang nói đến là đáng tin cậy.
4	Bình luận	Là bàn bạc, đánh giá một vấn đề nhằm  nhận thức về sự đúng- sai, tốt –xấu, lợi-hại của nó
5	Bác bỏ	Là chỉ ra ý kiến sai trái của vấn đề trên cơ sở đó đưa ra nhận định đúng đắn
6	So sánh	Là  đối chiếu hai hay nhiều sự vật, (các mặt của sự vật) để chỉ ra những nét giống nhau hay khác nhau, từ đó thấy được giá trị của từng sự vật

5. Các hình thức lập luận.

STT	Tên hình thức	Đặc điểm
1	Quy nạp	Câu chủ đề đặt ở cuối đoạn
2	Diễn dịch	Câu chủ đề đặt ở đầu đoạn
3	Tổng – phân – hợp	Câu chủ đề đặt ở đầu và cuối đoạn
4	Song hành	Không có câu chủ đề, có từ chủ đề
5	Móc xích	Không có câu chủ đề, câu sau giải thích nghĩa cho câu trước

 

6. Một số thể thơ thường gặp.

 

STT	Thể thơ		Đặc điểm nhận diện
1	Lục bát		Một câu 6 chữ và một câu 8 chữ nối liền nhau
2	Song thất lục bát		Hai câu đầu 7 chữ, tiếp đến là câu 6 chữ và câu 8 chữ
3	Bốn , năm, sáu bảy, tám chữ		Nhận biết dựa vào số chữ trong một câu, không hạn định số câu
4	Tự do		Các dòng dài ngắn khác nhau
5	Các thể thơ Đường luật	Thất ngôn tứ tuyệt	Bài thơ gồm bốn câu, mỗi câu 7 chữ
6		Ngũ ngôn tứ tuyệt	Bài thơ gồm bốn câu, mỗi câu 5 chữ
7		Thất ngôn bát cú	Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ

7.Một số nội dung khác

-      Yêu cầu xác định nội dung chính của văn bản.

-      Yêu cầu đặt nhan đề cho văn bản ( nếu có câu chủ đề, lấy câu chủ đề)

-      Yêu cầu nêu cảm nhận về nội dung, tình cảm được thể hiện trong văn bản...

-      Rút ra bài học hoặc thông điệp.

*Lưu ý: Phần đọc hiểu văn bản cần trình bày thật cụ thể, rõ ràng và đúng trọng tâm câu hỏi để có thể đạt điểm tối đa.